Nguyên tắc kê biên tài sản theo quy định năm 2023

Việc áp dụng biện pháp cưỡng chế thu giữ tài sản trong thi hành án dân sự là hình thức thực hiện quyền lực của nhà nước nhằm buộc người phải thi hành án phải thi hành bản án, quyết định của Tòa án, do đó không thể tự ý thực hiện mà trái lại phải tuân theo. Để đảm bảo việc thực thi hiệu quả và đúng pháp luật, phải tuân thủ các nguyên tắc được quy định bởi Luật Thi hành án Dân sự và Luật Hình sự. Trong bài viết tiếp theo, hãy cùng Luật sư Bắc Giang tìm hiểu các quy định về nguyên tắc kê biên tài sản theo quy định năm 2023.

Kê biên tài sản là gì?

Kê biên tài sản thi hành án dân sự là một biện pháp cưỡng chế thi hành án, do Cơ quan thi hành án dân sự sử dụng quyền lực Nhà nước, áp dụng khi người phải thi hành án có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ thanh toán tiền theo bản án, quyết định của Tòa án, được áp dụng trong trường hợp người phải thi hành án có điều kiện thi hành án mà không tự nguyện thi hành trong thời hạn do Chấp hành viên ấn định hoặc trong trường hợp cần ngăn chặn đương sự tẩu tán, hủy hoại tài sản. Nhằm đảm bảo tính hiệu lực của bản án, quyết định của Tòa án được tổ chức thi hành, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và lợi ích hợp pháp của công dân.

Hoạt động cưỡng chế kê biên tài sản trong thi hành án dân sự phải tuân thủ những trình tự, thủ tục chặt chẽ theo quy định của luật định.

Trường hợp kê biên tài sản 

Kê biên tài sản là một trong những biện pháp cưỡng chế trong hoạt động tố tụng hình sự. Theo đó, Điều 128 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định “Kê biên tài sản chỉ áp dụng với bị can, bị cáo về tội mà Bộ luật hình sự quy định hình phạt tiền, bị tịch thu tài sản hoặc để đảm bảo bồi thường thiệt hại”. 

Kê biên tài sản là một biện pháp cưỡng chế thi hành án đã được quy định cụ thể tại Khoản 3 Điều 71 Luật Thi hành án dân sự: Trường hợp nào thì cưỡng chế thi hành án: trường hợp người phải thi hành án có điều kiện thi hành án mà không tự nguyện thi hành thì bị cưỡng chế thi hành án theo quy định của Luật Thi hành án dân sự.

Nguyên tắc kê biên tài sản theo quy định năm 2023

Nguyên tắc kê biên tài sản trong thi hành án dân sự

Một là, việc kê biên tài sản của người phải thi hành án tương ứng với nghĩa vụ của người phải thi hành án, Chấp hành viên căn cứ vào nội dung bản án, quyết định, quyết định thi hành án, tính chất, mức độ, nghĩa vụ thi hành án, điều kiện của người phải thi hành án; yêu cầu bằng văn bản của đương sự và tình hình thực tế của địa phương để áp dụng biện pháp kê biên và xử lý tài sản thi hành án. 

Thứ hai, chỉ được áp dụng biện pháp kê biên và xử lý tài sản sau khi đã hết thời hạn tự nguyện thi hành án trừ trường hợp cần ngăn chặn người phải thi hành án có hành vi tẩu tán, hủy hoại tài sản hoặc trốn tránh nghĩa vụ thi hành án.

Thứ ba, không được kê biên những tài sản mà pháp luật quy định không được phép kê biên. Những tài sản mà pháp luật quy định không được phép kê biên được quy định cụ thể tại Điều 87 Luật thi hành án dân sự bao gồm những tài sản bị cấm lưu thông, tài sản phục vụ quốc phòng, an ninh, lợi ích công cộng, tài sản do ngân sách nhà nước cấp cho cơ quan tổ chức và những tài sản thiết yếu phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt của cá nhân cũng như quá trình sản xuất của cơ quan, tổ chức là người phải thi hành án. 

Thứ tư, việc kê biên, xử lý tài sản phải do người có thi hành án quyền tiến hành. Kê biên là một trong những biện pháp cưỡng chế thi hành án 

Thứ năm, chỉ được kê biên vào thời gian quy định, tránh những ngày lễ của đất nước. Cơ quan thi hành án dân sự không tổ chức cưỡng chế thi hành án có huy động lực lượng trong thời gian 15 ngày trước và sau tết Nguyên đán, các ngày truyền thống đối với các đối tượng chính sách, nếu họ là người phải thi hành án, các trường hợp đặc biệt khác ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, chính trị, trật tự an toàn, xã hội, phong tục tập quán tại địa phương Ngoài ra, không thực hiện việc tổ chức cưỡng chế thi hành án trong thời gian từ 22 giờ đến 06 sáng ngày hôm sau, các ngày nghi, ngày lễ theo quy định của pháp luật và các trường hợp đặc biệt khác của Chính phủ quy định căn cứ theo khoản 2 Điều 46 Luật thi hành án dân sự

Nguyên tắc kê biên tài sản trong luật hình sự 

Nguyên tắc kê biên tài sản trong tố tụng hình sự được quy định tại Khoản 3 Điều 128 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 (có hiệu lực từ ngày. Theo đó:

Chỉ kê biên phần tài sản tương ứng với mức có thể bị phạt tiền, bị tịch thu hoặc phải bồi thường thiệt hại. Tài sản bị kê biên được giao cho chủ tài sản hoặc người quản lý hợp pháp hoặc người thân thích của họ bảo quản. Người được giao bảo quản mà có hành vi tiêu dùng, chuyển nhượng, đánh tráo, cất giấu, hủy hoại tài sản bị kê biên thì phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật hình sự.

Về thẩm quyền áp dụng, pháp luật hiện hành quy định những người có thẩm quyền ra quyết định bắt bị cáo để tạm giữ, tạm giam tại Khoản 1 Điều 113 Bộ luật tố tụng hình sự, Thẩm phán chủ tọa phiên tòa có quyền ra lệnh kê biên tài sản. Lệnh kê biên của những người được quy định tại Điểm a khoản 1 Điều 113 của Bộ luật tố tụng hình sự 2015 phải được thông báo ngay cho Viện kiểm sát cùng cấp trước khi thi hành.

Về thành phần chứng kiến, khi tiến hành kê biên tài sản phải có mặt của bị can, bị cáo hoặc người đủ 18 tuổi trở lên trong gia đình hoặc người đại diện của bị can, bị cáo; đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn nơi có tài sản bị kê biên và người chứng kiến.

Theo đó, người tiến hành kê biên phải lập biên bản, ghi rõ tên và tình trạng từng tài sản bị kê biên. Biên bản được lập theo quy định tại Điều 178 của Bộ luật tố tụng hình sự, đọc cho những người có mặt nghe và cùng ký tên. Ý kiến, khiếu nại của những người quy định tại điểm a khoản này liên quan đến việc kê biên được ghi vào biên bản, có chữ ký xác nhận của họ và của người tiến hành kê biên.

Biên bản kê biên được lập thành bốn bản, trong đó một bản được giao ngay cho người được quy định có mặt chứng kiến việc kê biên sau khi kê biên xong, một bản giao ngay cho chính quyền xã, phường, thị trấn nơi có tài sản bị kê biên, một bản gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp và một bản đưa vào hồ sơ vụ án.

Quy trình kê biên tài sản trong thi hành án dân sự

Theo quy định tại Điều 88 Luật Thi hành án dân sự 2008 việc kê biên tài sản được thực hiện như sau:

Trình tự kê biên tài sản

Trước khi kê biên tài sản là bất động sản 03 ngày tiến hành kê biên, Chấp hành viên thông báo cho đại diện chính quyền cấp xã hoặc đại diện tổ dân phố nơi tổ chức cưỡng chế, đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan về thời gian, địa điểm, tài sản kê biên, trừ trường hợp cần ngăn chặn đương sự tẩu tán, huỷ hoại tài sản, trốn tránh việc thi hành án.

• Trường hợp đương sự vắng mặt thì có thể uỷ quyền cho người khác thực hiện các quyền, nghĩa vụ của mình.
• Trường hợp đã được thông báo hợp lệ mà đương sự hoặc người được uỷ quyền vắng mặt thì Chấp hành viên vẫn tiến hành việc kê biên, nhưng phải mời người làm chứng và ghi rõ vào nội dung biên bản kê biên.
• Trường hợp không mời được người làm chứng thì Chấp hành viên vẫn tiến hành việc kê biên nhưng phải ghi rõ vào nội dung biên bản kê biên.

Khi kê biên đồ vật, nhà ở, công trình kiến trúc nếu vắng mặt người phải thi hành án hoặc người đang quản lý, sử dụng tài sản đó mà phải mở khoá, phá khoá, mở gói thì Chấp hành viên yêu cầu người phải thi hành án, người đang sử dụng, quản lý đồ vật mở khoá, mở gói;

Nếu họ không mở hoặc cố tình vắng mặt thì Chấp hành viên tự mình hoặc có thể thuê cá nhân, tổ chức khác mở khóa, phá khóa hoặc mở gói, trong trường hợp này phải có người làm chứng. Người phải thi hành án phải chịu thiệt hại do việc mở khoá, phá khóa, mở gói. (Điều 93 Luật Thi hành án dân sự 2008)

Kê biên tài sản phải lập biên bản

Biên bản phải ghi rõ giờ, ngày, tháng, năm kê biên, họ, tên Chấp hành viên, đương sự hoặc người được ủy quyền, người lập biên bản, người làm chứng và người có liên quan đến tài sản; 

Diễn biến của việc kê biên; mô tả tình trạng từng tài sản, yêu cầu của đương sự và ý kiến của người làm chứng.

Biên bản kê biên có chữ ký của đương sự hoặc người được uỷ quyền, người làm chứng, đại diện chính quyền cấp xã hoặc đại diện tổ dân phố nơi tổ chức cưỡng chế, Chấp hành viên và người lập biên bản.

Mời bạn xem thêm:

• Dịch vụ tư vấn thủ tục tách sổ đỏ hộ gia đình tại Bắc Giang
• Dịch vụ tư vấn soạn thảo hợp đồng cho thuê nhà đất tại Bắc Giang
• Dịch vụ tư vấn thủ tục giải quyết tranh chấp lao động cá nhân tại Bắc Giang

Thông tin liên hệ

Trên đây là nội dung bài viết liên quan đến vấn đề “Nguyên tắc kê biên tài sản theo quy định năm 2023”. Hy vọng bài viết có ích cho độc giả, Luật sư Bắc Giang với đội ngũ luật sư, luật gia và chuyên viên pháp lý dày dặn kinh nghiệm, chúng tôi sẽ cung cấp dịch vụ pháp lý như thủ tục thay đổi tên trong sổ đỏ. Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe mọi thắc mắc của quý khách hàng. Thông tin chi tiết quý khách hàng vui lòng liên hệ qua số hotline: 0833102102

Câu hỏi thường gặp