Xâm phạm thi thể, mồ mả và hài cốt là đào bới, phá mồ mả, chiếm dụng mồ mả, hoặc bằng các cách khác xâm phạm đến thi thể hoặc hài cốt của người đã khuất. Bất kỳ sự xâm phạm thi thể, hài cốt hoặc mồ mả nào đều là hành vi vi phạm pháp luật. Qua bài viết này, nhóm chuyên gia, luật sư của Luật sư Bắc Giang xin phân tích, bình luận để giải thích thế nào là tội xâm phạm thi thể theo quy đinh; cấu thành tội xâm phạm người chết, mồ mả, hài cốt và mức độ hình phạt của tội danh theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015 và Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017.
Căn cứ pháp lý
- Bộ luật Dân sự 2015
- Bộ Luật hình sự 2015
Thế nào là tội xâm phạm thi thể theo quy đinh?
Hành vi xâm phạm thi thể bao gồm những hành vi sau đây:
Đào, phá mồ mả là hành vi hủy hoại hoặc làm hư hỏng mồ mả, làm cho mồ mả không còn nguyên vẹn như trước. Hành vi đào, phá mồ mả được thực hiện dưới nhiều phương thức khác nhau và với những động cơ và mục đích khác nhau như: để lấy những đồ vật quý hiếm mà thân nhân người quá cố cho vào quan tài chôn cùng với người quá cố; để trả thù thân nhân người quá cố; đề che dấu hành vi phạm tội…Tuy nhiên, nếu hành vi đào, phá mồ mả, nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì không coi là hành vi phạm tội như: đào mộ để bắt chuột, bắt rắn; đập phá một vài họa tiết trang trí trên mộ…
Chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ: Hành vi chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ thường đi kèm với hành vi đào, phá mồ mả (đào phá mồ mả để chiếm đoạt những đồ vật để trong quan tài), nhưng cũng có trường hợp người phạm tội không đào, phá mồ mả nhưng vẫn chiếm đoạt được những đồ vật để trong mộ, trên mộ như: lợi dụng việc đổi mộ (bốc hài cốt) để chiếm đoạt đồ trang sức chôn theo người chết; lấy các đồ vật có giá trị để trên mộ (bát hương, lọ hoa, đi ảnh,…).
Các hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt khác: Ngoài hành vi đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ thì các hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt cũng được coi là hành vi phạm tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt. Hành vi khác nói ở đây là bất cứ hành vi nào mà xâm phạm đến thi thể, mồ mả, hài cốt như: đánh tráo thi thể, lấy các bộ phận của thi thể, đánh tráo hoặc chiếm đoạt hài cốt, chia sẻ hài cốt,…
Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt là hành vi gây nguy hiểm cho xã hội phải truy cứu trách nhiệm hình sự, bởi vì hành vi này xâm phạm vào trật tự xã hội, xâm phạm vào phong tục tập quán của dân tộc đối với thi thể, mồ mả, hài cốt của những người đã chết.
Tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt là tội phạm ít nghiêm trọng với mức hình phạt là bị phạt cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm. Phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng thì bị phạt tù từ một năm cho đến năm năm.
Tội xâm phạm thi thể mồ mả hài cốt theo Bộ Luật hình sự 2015
Căn cứ quy định tại Điều 319 Bộ Luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 thì:
1. Người nào đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ hoặc có hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
b) Chiếm đoạt hoặc hủy hoại vật có giá trị lịch sử, văn hóa;
c) Vì động cơ đê hèn;
d) Chiếm đoạt bộ phận thi thể, hài cốt.
Dấu hiệu pháp lý của tội danh xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt là:
- Khách thể: Tội phạm xâm phạm quan hệ nhân thân, quan hệ sở hữu tài sản của người khác.
- Chủ thể: Chủ thể của tội này là chủ thể thường, là bất kỳ ai có năng lực trách nhiệm hình sự và đủ tuổi luật định.
- Mặt khách quan: Tội phạm thực hiện hành vi đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ hoặc có hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt. Đây là tội phạm có cấu thành hình thức, chỉ cần thực hiện hành vi là đủ yếu tố cấu thành tội phạm, không đòi hỏi hậu quả xảy ra.
- Mặt chủ quan: Tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý.
Hình phạt áp dụng đối với người phạm tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt:
- Đối với trường hợp thuộc cấu thành cơ bản: Người phạm tội có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
- Đối với trường hợp thuộc cấu thành tăng nặng: Người phạm tội có thể bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
Xâm phạm thi thể phải bồi thường những khoản chi phí cụ thể nào?
Căn cứ quy định tại Điều 606 Bộ luật Dân sự 2015 về bồi thường thiệt hại do xâm phạm thi thể như sau:
Cá nhân, pháp nhân xâm phạm thi thể phải bồi thường thiệt hại.
Thiệt hại do xâm phạm thi thể gồm chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại.
Người chịu trách nhiệm bồi thường khi thi thể bị xâm phạm phải bồi thường theo quy định tại khoản 2 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người chết, nếu không có những người này thì người trực tiếp nuôi dưỡng người chết được hưởng khoản tiền này. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa đối với mỗi thi thể bị xâm phạm không quá ba mươi lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
Căn cứ theo quy định tại Điều 606, có thể xác định hai loại chi phí (khoản tiền) mà cá nhân, pháp nhân xâm phạm thi thể cần phải bồi thường thiệt hại bao gồm:
- Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại do hành vi xâm phạm thi thể gây ra
- Một khoản chi phí để bù đắp tổn thất tinh thần cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của thi thể bị xâm phạm (nếu không có những người này thì người trực tiếp nuôi dưỡng người đã chết).
Và mức bồi thường bù đắp tổn thất tinh thần do các bên thỏa thuận nên; nếu không thỏa thuận được thì mức bồi thường tối đa đối với mỗi thi thể bị xâm phạm không quá ba mươi lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định hiện nay.
Mời bạn xem thêm:
- Quấy rối người khác phạm tội gì theo quy định năm 2022?
- Không có bằng lái xe ô tô phạt bao nhiêu tại Bắc Giang?
- Bị phạt án treo có mất quyền công dân không theo quy định 2022?
Thông tin liên hệ
Trên đây là các thông tin của Luật sư Bắc Giang về “Thế nào là tội xâm phạm thi thể theo quy đinh?” theo pháp luật hiện hành. Ngoài ra nếu bạn đọc quan tâm tới vấn đề khác liên quan như là đăng ký căn cước công dân gắn chíp, đổi tên căn cước công dân, đăng ký khai sinh con ngoài giá thú… có thể tham khảo và liên hệ tới Luật sư Bắc Giang để được tư vấn, tháo gỡ những khúc mắc một cách nhanh chóng.
Liên hệ hotline: 0833102102
Câu hỏi thường gặp
Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa đối với mỗi thi thể bị xâm phạm không quá ba mươi lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
Hành vi chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ thường đi kèm với hành vi đào; phá mồ mả (đào phá mồ mả để chiếm đoạt những đồ vật để trong quan tài); nhưng cũng có trường hợp người phạm tội không đào, phá mồ mả; nhưng vẫn chiếm đoạt được những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ như: lợi dụng việc đổi mộ (bốc hài cốt) đã chiếm đoạt đồ trang sức chôn theo người chết; lấy các đồ vật có giá trị để trên mộ (bát hương, lọ hoa, di ảnh…) bị coi là tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt.
