Trong cuộc đời mỗi người đều có những lúc xảy ra những biến cố, tai nạn hay những vấn đề không mong muốn. Người nghĩ đến tương lai liền nghĩ đến việc lập di chúc, để khi chết gia đình được hưởng của cải tích lũy, tích lũy được. Kế hoạch là vậy, nhưng khi họ còn đang mạnh khỏe chứng kiến những hoàn cảnh trái ngược nhau, chẳng hạn như không may có người thừa kế ra đi, hay ngỗ ngược, không có con…, thì họ mới nhận ra rằng những quyết định trước đây của họ không còn giá trị nữa. đang thực hiện di chúc nên họ quyết định hủy bỏ một phần hoặc toàn bộ nội dung di chúc đã lập trước đó. Vậy thủ tục hủy bỏ di chúc như thế nào? Bài viết dưới Luật sư Bắc Giang sẽ hướng dẫn bạn đọc thủ tục hủy bỏ di chúc đã lập theo quy định năm 2023.
Hủy bỏ di chúc là gì?
Hủy bỏ di chúc là việc người để lại di chúc, thông qua hành vi pháp lý hợp pháp để tuyên bố tiêu hủy hoặc không công nhận tất cả các di chúc do mình đã lập trước đó. Việc hủy bỏ di chúc là làm tiêu hủy hiệu lực pháp lý của di chúc trước nhưng không bao hàm cả việc đưa ra một di chúc mới.
Các trường hợp hủy bỏ di chúc
Các trường hợp di chúc bị hủy bỏ:
- Đặc thù đối với di chúc miệng thì sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.
- Các di chúc được lập bằng văn bản, người lập di chúc có quyền hủy bỏ di chúc đã lập vào bất cứ lúc nào.
- Trường hợp người lập di chúc thay thế di chúc bằng di chúc mới thì di chúc trước bị hủy bỏ.
Ngoài chủ thể lập di chúc, không ai đương nhiên có quyền hủy bỏ di chúc.
Sau khi người lập di chúc chết, các bên có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết nếu có lý do cho rằng di chúc vô hiệu. Phản đối yêu cầu hủy bỏ di chúc không đồng nghĩa với việc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền hủy bỏ di chúc đó.
Như đã phân tích ở trên, hủy bỏ di chúc khác với hủy bỏ di chúc, mặc dù cả hai điều khoản đều nhằm mục đích chấm dứt việc áp dụng nội dung của di chúc đối với thừa kế. Di chúc không hợp lệ vì hai lý do chính:
- Việc lập di chúc trái pháp luật.
- Việc áp dụng di chúc không còn phù hợp với thực tế.
Quyền thực hiện thủ tục hủy bỏ di chúc
Theo quy định của Bộ luật dân sự năm 2015 về sửa đổi, hủy bỏ di chúc:
Điều 640. Sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc
1. Người lập di chúc có thể sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc đã lập vào bất cứ lúc nào.
2. Trường hợp người lập di chúc bổ sung di chúc thì di chúc đã lập và phần bổ sung có hiệu lực pháp luật như nhau. Nếu một phần của di chúc đã lập và phần bổ sung mâu thuẫn nhau thì chỉ phần bổ sung có hiệu lực pháp luật.
Như vậy theo pháp luật công chứng thì khi sửa đổi, bổ sung thay thế hoặc hủy bỏ di chúc. Người lập di chúc có trách nhiệm thông báo với cơ quan công chứng biết điều đó.
Nếu di chúc đã được công chứng thì người mong muốn hủy bỏ di chúc cần đến bất cứ cơ quan có thẩm quyền công chứng. Đồng thời yêu cầu người có thẩm quyền hủy bỏ di chúc.
Trong trường hợp di chúc đang được lưu giữ tại văn phòng công chứng. Thì người hủy bỏ di chúc cần thông báo cho văn phòng đó biết về việc hủy bỏ di chúc.
Thủ tục hủy bỏ di chúc đã lập theo quy định năm 2023
Hiện nay, chưa có quy định củ thể về trình tự, thủ tục hủy bỏ di chúc. Mà chỉ có quy định về các phương thức hủy bỏ di chúc, bao gồm:
Hủy bỏ minh thị di chúc
Là việc người lập di chúc thể hiện ý chí công khai bằng một văn bản. Nói rõ về việc người lập di chúc không thừa nhận giá trị của di chúc do mình lập trước đó.
Người lập di chúc có thể hủy bỏ di chúc bằng hành vi cụ thể để tiêu hủy toàn bộ di chúc đã được lập. Ví dụ như: Xé bỏ, đốt bỏ hay tiêu hủy bằng hình thức khác làm cho di chúc không còn tồn tại trên thực tế.
Hủy bỏ mặc nhiên di chúc
Là trường hợp người để lại di chúc đã định đoạt tài sản đó bằng di chúc. Nhưng sau đó lại định đoạt đối với tài sản bằng môt hành vi pháp lý khác. Ví dụ: Tặng cho, mua bán, cầm cố thế chấp, hay dùng tài sản bảo lãnh cho một nghĩa vụ mà sau đó tài sản đã bị xử lý trả nợ. Thì hành vi này cũng được xem là hủy bỏ mặc nhiên (hủy bỏ gián tiếp) đối với di chúc đã lập.
Thủ tục giải quyết tranh chấp hủy bỏ di chúc
Vì di chúc là một giao dịch dân sự nên tranh chấp hủy bỏ di chúc được xem xét là tranh chấp về giao dịch dân sự. Do đó, căn cứ Khoản 3 Điều 26 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì tranh chấp này thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
- Nếu phát hiện di chúc hiện đang áp dụng cho việc phân chia di sản thừa kế vô hiệu ảnh hưởng trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp thì được quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết.
- Sau khi xem xét đơn khởi kiện, nếu đúng thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì Thẩm phán sẽ gửi người khởi kiện thông báo đóng tạm ứng án phí giải quyết vụ án. Khi người khởi kiện nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí thì Thẩm phán thụ lý vụ án.
- Tòa án tiến hành xét xử sơ thẩm vụ án;
- Xét xử phúc thẩm (nếu có kháng cáo, kháng nghị).
Nộp hồ sơ huỷ bỏ di chúc đã lập ở đâu?
Tại Điều 51 Luật Công chứng 2014 có quy định về công chứng việc sửa đổi, bổ sung, huỷ bỏ hợp đồng, giao dịch thì việc hủy bỏ di chúc sẽ được thực hiện tại địa điểm như sau:
- Việc công chứng huỷ bỏ di chúc đã lập đã được công chứng chỉ được thực hiện khi mà người huỷ bỏ di chúc phải tự mình yêu cầu công chứng huỷ bỏ di chúc, việc này sẽ không được phép uỷ quyền cho người khác thực hiện
- Việc công chứng huỷ bỏ di chúc đã lập đã được công chứng thì sẽ làm thủ tục huỷ tại các tổ chức hành nghề công chứng đã thực hiện việc công chứng đó và do công chứng viên tiến hành.
Như vậy, người huỷ bỏ di chúc đã công chứng sẽ phải nộp hồ sơ và làm thủ tục huỷ bỏ di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng đã thực hiện việc công chứng bản di chúc đó.
Khoản 3 Điều 56 của Luật Công chứng năm 2014 quy định rằng công chứng viên xác nhận di chúc có thể yêu cầu bất kỳ công chứng viên nào xác nhận việc hủy bỏ.
Vì vậy, nếu người hủy bỏ di chúc đã xác nhận nội dung di chúc với bên đã công chứng nhằm mục đích hủy bỏ di chúc thì có thể yêu cầu bất kỳ công chứng viên nào xác nhận nội dung di chúc. Công chứng viên chứng nhận di chúc phải xem xét thủ tục hủy bỏ di chúc.
Nếu di chúc trước đó được lưu giữ tại cơ quan công chứng thì tác giả di chúc phải thông báo cho tổ chức công chứng về việc hủy bỏ di chúc.
Mời bạn xem thêm:
- Hướng dẫn thủ tục công chứng di chúc năm 2023
- Dịch vụ tư vấn chia thừa kế nhà đất tại Bắc Giang uy tín
- Dịch vụ xin giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm tại Bắc Giang
Thông tin liên hệ
Trên đây là nội dung bài viết liên quan đến vấn đề “Thủ tục hủy bỏ di chúc đã lập theo quy định năm 2023”. Hy vọng bài viết có ích cho độc giả, Luật sư Bắc Giang với đội ngũ luật sư, luật gia và chuyên viên pháp lý dày dặn kinh nghiệm, chúng tôi sẽ cung cấp dịch vụ pháp lý như thủ tục giải thể công ty. Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe mọi thắc mắc của quý khách hàng. Thông tin chi tiết quý khách hàng vui lòng liên hệ qua số hotline: 0833102102
Câu hỏi thường gặp
Căn cứ Điều 640 Bộ luật dân sự 2015 quy định sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc:
1. Người lập di chúc có thể sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc đã lập vào bất cứ lúc nào.
2. Trường hợp người lập di chúc bổ sung di chúc thì di chúc đã lập và phần bổ sung có hiệu lực pháp luật như nhau; nếu một phần của di chúc đã lập và phần bổ sung mâu thuẫn nhau thì chỉ phần bổ sung có hiệu lực pháp luật.
3. Trường hợp người lập di chúc thay thế di chúc bằng di chúc mới thì di chúc trước bị hủy bỏ.
Theo quy định tại Điều 640 Bộ luật dân sự năm 2015 thì người lập di chúc có thể thực hiện thủ tục hủy di chúc đã lập bất cứ lúc nào.
Có thể khẳng định, chỉ có người lập di chúc mới có thể hủy bỏ di chúc. Điều này hoàn toàn hợp lý, đảm bảo quyền tự định đoạt tài sản thuộc quyền sở hữu của cá nhân.
Sau khi chết đi, họ muốn chuyển quyền tài sản thuộc sở hữu của họ cho ai thì hoàn toàn phụ thuộc vào ý chí của người đó, không bị tác động, can thiệp của chủ thể nào khác.
Do vậy, cũng không có chủ thể nào khác có quyền tự ý hủy bỏ di chúc của một người.
Tòa án chỉ có thể thực hiện thủ tục cần thiết để tuyên bố di chúc vô hiệu.
Tuy nhiên, về bản chất, đây không phải là hủy bỏ di chúc. Và việc tuyên bố di chúc vô hiệu cũng cần phải đáp ứng các điều kiện nhất định, thuộc các trường hợp di chúc vô hiệu theo quy định của pháp luật.
